Thoái hóa đốt sống cổ (Cervical spondylosis) hay còn gọi là thoái hóa cột sống cổ là một bệnh lý thoái hóa hệ thống xương cột sống do nhiều nguyên nhân khác nhau trong công việc, lao động, hoạt động, tuổi tác. Vị trí thoái hóa thường gặp là ở các đốt sống cổ, phổ biến nhất là đốt sống C5, C6, C7.

Nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ

Có 2 nhóm nguyên nhân chính gây ra tình trạng thoái hóa đốt sống cổ là:

• Do quá trình lão hóa của sụn, tế bào và tổ chức khớp và quanh khớp (cơ cạnh cột sống, dây chằng, thần kinh,…).
• Do sụn khớp phải chịu áp lực, quá tải kéo dài.

1. Nhóm nguyên nhân do lão hóa sụn, tế bào và các tổ chức quanh khớp

• Mất nước đĩa đệm:  Đĩa đệm có tác dụng như miếng đệm giữa các đốt sống của cột sống, giúp nâng đỡ, giảm ma sát giữa các đốt xương khi nâng, vặn hay thực hiện các hoạt động khác. Trong đĩa đệm có các chất nhầy giống gel. Ở tuổi 40, hầu hết các chất nhầy trong đĩa đệm cột sống sẽ bắt đầu khô và co lại, điều này làm cho các đốt sống cọ xát với nhau nhiều hơn, gây đau đớn, đó cũng là một nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ.
• Thoát vị đĩa đệm: Khi bao xơ bên ngoài đĩa đệm bị nứt, rách khiến cho các nhân nhầy bên trong đĩa đệm thoát ra ngoài, chèn ép vào tủy sống và rễ thần kinh gây đau đớn.
• Gai xương: Thoái hóa đĩa đệm thường dẫn đến việc cột sống trong cơ thể tăng sinh xương để củng cố và bù vào phần đĩa đệm bị mất. Tuy nhiên thực tế các gai xương này sẽ cản trở cử động của xương gây đau ở các mức độ khác nhau tùy vào sự phát triển của gai.
• Xơ hóa dây chằng . Dây chằng là các dây nối xương với xương. Dây chằng cột sống có thể bị xơ hóa theo tuổi tác, làm cho vận động của vùng cột sống cổ kém linh hoạt.

2. Nhóm nguyên nhân do áp lực kéo dài lên sụn khớp

• Hoạt động sai tư thế là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra thoái hóa đốt sống cổ.

Làm việc kéo dài ở một tư thế, ít vận động là những nguyên nhân chính gây là bệnh thoái hóa đốt sống cổ.

Những công việc phải cúi, ngửa nhiều, mang vác nặng trên đầu sẽ tạo áp lực lên vùng cột sống, lâu ngày sẽ gây thoái hóa đốt sống cổ.

Đặc biệt những công việc phải sử dụng máy tính nhiều, ít vận động là một trong những nguyên nhân gây ra thoái hóa đốt sống cổ, vôi hóa cột sống, gai cột sống. Ở các trường hợp này, khi làm việc, vị trí đặt tay so với máy tính có thể quá cao hoặc quá thấp, thường xuyên nhìn lên rồi lại nhìn xuống hoặc vị trí ngồi quá thấp so với bàn làm việc khiến cho vùng cổ và vùng gáy khi đó không được thường xuyên cử động, hoặc chỉ giữ nguyên một tư thế.

• Thói quen sinh hoạt

Cúi hoặc ngửa cổ quá nhiều, mang vác vật nặng trên vai hoặc cổ khi làm việc, kê gối quá cao khi ngủ, lạm dụng bia rượu, thuốc lá) cũng là nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ.

Trong khi ngủ chỉ nằm 1 – 2 tư thế, không có thói quen chuyển mình. Lựa chọn gối kê không phù hợp (gối quá cao và gối quá mềm).

Đối tượng nguy cơ của tình trạng thoái hóa đốt sống cổ

Các yếu tố nguy cơ của bệnh thoái hóa cột sống cổ bao gồm:

• Tuổi tác: Thoái hóa đốt sống cổ thường xuất hiện trên những người ở tuổi trung niên (40 – 50 tuổi), do quá trình lão hóa các đĩa đệm, sụn, xương nói chung nên dễ xuất hiện bệnh.
• Nghề nghiệp: Những người làm việc ở tư thế cúi, cử động nhiều ở vùng đầu cổ, cường độ lao động cao (làm suốt ngày không nghỉ) và thâm niên lao động (tuổi nghề) thường có xác xuất bị thoái hóa đốt sống cổ cao hơn. Những người dễ bị thoái hóa đốt sống cổ nhất là người đi cấy, thợ cấy (thoái hóa đốt sống cổ và đốt sống lưng), thợ cắt tóc, nha sĩ, bác sĩ chuyên khoa răng, thợ sơn trần, thợ trát vách, diễn viên xiếc. Đây cũng là bệnh thường gặp nhất đối với những người làm việc trong văn phòng. Nhân viên văn phòng là một trong những đối tượng có khả năng mắc chứng bệnh này cao nhất do thường xuyên ngồi một chỗ, ít vận động, ít thời gian nghỉ ngơi.
• Chấn thương cổ: Bị chấn thương cổ trong tai nạn hoặc chấn thương do mang vác nặng có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa, khiến thoái hóa cột sống cổ diễn ra nhanh hơn.
• Yếu tố di truyền: Những người có người thân từng mắc căn bệnh này cũng có nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn những người trong gia đình không có người bị bệnh.
• Hút thuốc: Hút thuốc có liên quan đến tăng đau cổ.

 Khi bạn có biểu hiện đau, mỏi, nhức, thậm chí là buốt, khó vận động vùng cổ,… bạn nên đến các cơ sở y tế kiểm tra vì có khả năng đó là những dấu hiệu của tình trạng thoái hóa đốt sống cổ. Phát hiện bệnh sớm cùng với xác định nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ sẽ giúp bạn điều trị cũng như khống chế căn bệnh tốt hơn.