Theo Báo Pháp

Tại Sao Trời Lạnh Dễ Gây Đau Xương Khớp?

Trời lạnh có thể gây ra những rối loạn lớn đối với cơ thể của chúng ta. Thời tiết thay đổi, đặc biệt vào thời điểm giao mùa, chính là cơ hội thuận lợi làm khởi phát nhiều loại bệnh như sung huyết, nhiễm trùng, đau khớp, dị ứng. Hiện tượng này xảy ra do chúng ta không có khả năng tự bảo vệ cơ thể tránh khỏi sự tấn công của các tác nhân bình thường bên ngoài môi trường.

Con người là động vật máu nóng, tức là ở trạng thái sức khỏe bình thường, nhiệt độ cơ thể của chúng ta luôn ổn định ở mức 37°C. Nếu nhiệt độ cơ thể cao hơn mức này sẽ gây ra hiện tượng sốt. Đây là một hiện tượng tự nhiên của cơ thể, xảy ra khi cơ thể bị vi khuẩn tấn công, và sẽ dẫn đến tình trạng tăng tốc độ tuần hoàn máu và tăng sinh các tế bào bạch cầu để chống lại các tác nhân xâm lược. Ngoài ra, khi một bộ phận cơ thể bị va chạm, đè ép, khi cử động sai hoặc bị tắc nghẽn khớp cũng có thể dẫn đến hiện tượng viêm nhiễm tại chỗ, đi kèm theo là triệu chứng sưng, nóng và đau.

Khi nhiệt độ xuống thấp, cơ thể sẽ có phản xạ tích trữ năng lượng khiến cho sự lưu thông của dòng máu kém hơn, sự lưu thông của dịch khớp cũng theo đó mà giảm đi. Dịch khớp giữ vai trò quan trọng giống như tấm đệm lò xo làm hạn chế sự cọ xát giữa các sụn khớp. Sự thay đổi độ nhớt của dịch khớp có thể là nguyên nhân dẫn đến những cơn đau. Đối với những bệnh nhân bị bệnh xương khớp lâu năm, đặc biệt là thoái hóa khớp, khi sụn và xương dưới sụn bị tổn thương kèm theo sự lưu thông dịch khớp kém làm cho sự cọ xát giữa các đầu xương tăng lên, gây đau nhức nhiều hơn.

Ngoài ra, Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nhiệt độ thấp cũng làm cho các đầu mút dây thần kinh ở các khớp trở nên nhạy cảm hơn, khiến bệnh nhân cảm nhận cảm nhận cơn đau nặng hơn. Bên cạnh đó, khi trời lạnh, các bệnh nhân mắc bệnh cơ xương khớp thường ít vận động và luyện tập hơn, do đó, khi trời trở lạnh cũng là một trong các nguyên nhân làm các bệnh xương khớp đau nhức nhiều hơn.

Trời Lạnh, Tác Nhân Thời Tiết Chính Gây Ra Bệnh

Trời lạnh, thêm vào đó là sự gia tăng độ ẩm và gió, sẽ làm giảm nhiệt độ cơ thể một cách đột ngột, nhất là tại các vị trí hở như đầu, cổ họng, đường hô hấp trên (xoang), phổi, bụng,… Sự thay đổi đó khiến cho các mao mạch bị co lại, làm giảm lượng máu cung cấp đến các cơ, các tổ chức cơ thiếu oxy sẽ bị viêm, trở nên co cứng và gây đau. Đây chính là nguyên nhân gây nên chứng vẹo cổ và chứng đau lưng khi trời lạnh. Bệnh tiến triển trầm trọng hơn có thể gây hạn chế vận động, thậm chí đi lại khó khăn.

Theo Đông y, khi trời lạnh, Hàn tà trong không khí tăng cao, phong là yếu tố thường đi kèm với hàn. Phong hàn xâm nhập kinh lạc làm bế tắc, kinh lạc không lưu thông gây đau nhức. Hàn là âm tà khi xâm nhập vào cân cơ, kinh lạc gây co cơ khiến bệnh nhân cảm thấy đau nhức nhiều. Bên cạnh đó, thời tiết lạnh thường kèm theo mưa phùn, mưa dai dẳng nhiều ngày. Mưa đồng nghĩa với độ ẩm không khí cao, tức là thấp tà nhiều. Thấp xâm nhập vào kinh lạc, ứ đọng tại các khớp làm bệnh nhân cảm thấy nặng nề hơn bệnh dai dẳng và lâu khỏi.

Khớp Xương Nào Đau Nhức Nhiều Hơn Khi Trời Lạnh

Đa phần các bệnh nhân mắc bệnh cơ xương khớp đều bị nặng hơn, hoặc bùng phát khi trời lạnh. Từ bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, hay thoát vị đĩa đệm,… hầu hết các khớp đều trở nên nặng nề, đau mỏi hơn trong những ngày thời tiết mưa lạnh.

Các khớp thường mắc bệnh nhiều nhất như: Các khớp cột sống, khớp gối, khớp bàn ngón tay, cổ tay, cổ chân,…

Cột sống, đặc biệt là cột sống thắt lưng là vị trí thoái hóa thường gặp nhất, do nơi này là vùng chịu gánh nặng lớn từ những hoạt động của con người như mang vác, bưng bê vật nặng. Chính vì vậy mà tỷ lệ những những bị những bệnh về cột sống thường chiếm tỷ lệ rất cao, khoảng 30% với cột sống thắt lưng và trên 20% với cột sống cổ. Những bệnh như thoái hóa cột sống, đặc biệt cột sống cổ ngày càng tăng cao và trẻ hóa đặc biệt là trong thời kỳ công nghiệp hóa, việc sử dụng máy tính, điện thoại hay làm việc văn phòng ngồi lâu cũng là một trong các nguyên nhân làm cho tỷ lệ mắc các bệnh về cột sống ngày càng tăng.
Không ngoại lệ, các khớp cột sống này cũng thường có biểu hiện bị đau nhiều hơn, có trường hợp đau dữ dội khi bước vào mùa lạnh. Nhiều trường hợp người bệnh bình thường, vào những ngày lạnh giá đột nhiên xuất hiện co cứng cơ làm đau mỏi cổ gáy nhiều như Vẹo cổ cấp hoặc đau lưng cấp.
Thoái hóa cột sống hay các bệnh về cột sống khác nếu không điều trị dứt điểm có thể làm hạn chế vận động như quay, cúi, nghiêng cột sống khó khăn, thậm chí gây chèn ép vào dây thần kinh gây liệt. Chưa kể đến đau ảnh hưởng trực tiếp cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh.

Khớp gối là khớp thứ hai hay gặp tình trạng đau nhức khi trở lạnh:
Khớp gối là nơi chịu toàn bộ trọng lượng của cơ thể, chính vì vậy khớp gối cũng là nơi thường gặp phải các thương tổn nhiều nhất. Bên cạnh đó, khớp gối thường xuyên phải vận động, đi lại thường xuyên dễ gây tổn thương cho sụn khớp gây đau nhức. Triệu chứng này tăng lên rõ rệt trong mùa lạnh.
Các bệnh thường gặp đối với khớp gối gồm: Thoái hóa khớp gối, tràn dịch khớp gối,… những bệnh nhân mắc bệnh này thường tái đi tái lại nhiều lần, và mùa đông luôn là thời kỳ bùng phát của bệnh. Bệnh để lại nhiều di chứng nếu không được điều trị kịp thời. Trong đó nghiêm trọng nhất là khi phần sụn khớp bị vỡ ra tăng sự cọ xát giữa các xương và ảnh hưởng đến dây chằng. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng cử động và di chuyển của khớp gối, thậm chí dẫn đến bị tật ở khớp gối.

Phòng Ngừa Thoái Hóa Khớp Và Đau Xương Khớp Vào Mùa Đông

Để phòng ngừa thoái hóa khớp và các bệnh đau nhức xương khớp vào mùa lạnh, Người bệnh cần có 1 chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung đủ các chất Vitamin, khoáng chất, thực phẩm giàu axit béo Omega-3…

Phải uống đủ nước. Kể cả trong mùa đông, cơ thể chúng ta vẫn cần bổ sung thêm 1,5 l nước, ngoài lượng nước đã được cung cấp từ chế độ ăn uống (tức 2,5 l nước mỗi ngày). Thiếu hụt nước là nguyên nhân chính dẫn đến các chứng viêm đau xương khớp và tăng huyết áp.

Bệnh nhân cần tập luyện thể dục thể thao điều độ, kể cả những ngày lạnh giá để cho các khớp được vận động kích thích dịch khớp bôi trơn, tránh khô, cứng khớp. Những người bị thoái hóa khớp gối phải hạn chế leo cầu thang, hạn chế các môn thể thao cần đến trụ đầu gối, nên đạp xe nhẹ nhàng hoặc vận động tại chỗ. Giảm và duy trì cân nặng hợp lý là cách để tránh cho các bệnh cơ xương khớp nặng thêm.

Một số người bị viêm, sưng đau các khớp cần hạn chế ăn các chất béo, hải sản hay các sản phẩm quá chua, quá mặn. Ngoài ra, cần phải chú ý đến khả năng dung nạp của cơ thể đối với gluten và các sản phẩm từ sữa, đây chính là những nguồn thực phẩm dễ gây tình trạng viêm mãn tính.

Ngăn Ngừa Xương Khớp Đau Tăng Theo Y Học Cổ Truyền

Theo bác sỹ Hoàng Khánh Toàn, trưởng khoa Đông y bệnh viện quân đội trung ương 108:“Khi bệnh nhân đã bị đau xương khớp cần sử dụng thuốc, ưu tiên dùng thuốc đông y để cho hiệu quả điều trị bệnh cao, tránh những tác dụng phụ. Điều trị bằng đông y chủ yếu dùng các vị khu phong, tán hàn, thông kinh hoạt lạc để giảm đau nhức, co cơ”.

Các vị thuốc thường dùng trong điều trị đau nhức xương khớp đặc biệt tốt vào mùa lạnh gồm: Quế chi có tính ôn ấm, tán hàn tốt làm giảm các triệu chứng tê bì,đau nhức do phong hàn thấp gây ra. Ngưu tất hành khí hoạt huyết, giúp cho sự lưu thông dịch khớp tốt hơn. Độc hoạt, thổ phục linh được mệnh danh là thuốc giảm đau đầu bảng của đông y trong các bệnh cơ xương khớp với tác dụng trừ phong thấp, trừ hàn mạnh. Mã tiền lại được coi là vị thuốc thông kinh hoạt lạc tốt nhất trong các vị thuốc Y học cổ truyền.

Việc kết hợp các vị thuốc trên trong 1 bài thuốc theo nguyên tắc: quân – thần – tá – sứ không chỉ giúp cho những người bệnh bị đau mỏi nhiều trong mùa lạnh khỏi bệnh, mà còn giúp những bệnh nhân viêm, thoái hóa khớp lâu năm phòng ngừa những đợt tái phát trong mùa đông.