Rối loạn tiêu hóa là triệu chứng rất thường gặp. Theo thống kê, ở Việt Nam ai cũng bị rối loạn tiêu hóa ít nhất một lần trong đời. Bệnh tuy không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nhưng mắc lâu ngày tái đi tái lại ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống của người bệnh. Ở những người bị rối loạn tiêu hóa lâu năm thường phải sống trong cảnh lo lắng, ăn uống thận trọng. Vậy, làm sao để điều trị rối loạn tiêu hóa an toàn và hiệu quả nhất.

Rối Loạn Tiêu Hóa Là Gì?

Rối loạn tiêu hóa là cụm từ dùng để chỉ chung các triệu chứng có liên quan đến việc tiêu hóa thức ăn như đau bụng, đầy hơi, buồn nôn, khó chịu, khó tiêu, đi ngoài, táo bón,…

Các triệu chứng chính của Rối loạn tiêu hóa:

Có khá nhiều các biểu hiện cho thấy bạn đang bị rối loạn tiêu hóa. Trong đó thường gặp:

• Đau bụng: Có thể đau dữ dội, đau quặn, hoặc đau âm ỉ. Đau có thể thành từng cơn hoặc đau cả ngày, thường là đau cả bụng, có trường hợp đau 1 vùng của bụng hoặc đau dọc theo khung hình chữ u úp ngược ở bụng, đau cũng có thể lan ra sau lưng hoặc lan lên trên xương ức.
• Thay đổi thói quen đại tiểu tiện: bệnh nhân có thể bị tiêu chảy, đi ngoài phân nhầy,nát hoặc nước, cũng có thể bị táo bón. Nhiều trường hợp bệnh nhân vừa bị tiêu chảy vừa bị táo bón. Cũng có khi chỉ là cảm giác mót rặn, đi ngoài không hết.
• Bụng đầy hơi, khó tiêu. Nhiều trường hợp có thể có cả biểu hiện nôn, buồn nôn.

Nguyên Nhân Rối Loạn Tiêu Hóa

Đa phần chúng ta đều nghĩ đơn giản rối loạn tiêu hóa do ăn uống khi ăn phải đồ ăn ôi thiu, nhiều dầu mỡ hay thức ăn tanh, sống. Bản chất của rối loạn tiêu hóa là do thay đổi về chức năng của đại tràng hoặc mất cân bằng hệ vi sinh vật trong đường ruột  ảnh hưởng tới quá trình hấp thu nước ở ruột già, thay đổi nhu động ruột dẫn đến các biểu hiện đau bụng, đi ngoài phân nát, táo bón,…

     Rối loạn tiêu hóa do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Thường gặp là:

• Ăn uống không lành mạnh, ăn nhiều chất béo, nhiều gia vị kích thích. Ăn uống không điều độ, ăn vào lúc quá đói, hoặc ăn quá no, ăn nhanh, không nhai kỹ.
• Do dùng một số loại thuốc chống viêm, kháng sinh lâu ngày cũng gây rối loạn tiêu hóa.
• Dùng nhiều chất kích thích như rượu, thuốc lá, cà phê… gây hại cho đường tiêu hóa.
• Lo lắng, căng thẳng stress kéo dài ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
• Do các bệnh lý như hội chứng ruột kích thích (viêm đại tràng co thắt), viêm đại tràng, ung thư đại tràng…

Rối Loạn Tiêu Hoá là một trong những biểu hiện của Hội Chứng Ruột Kích Thích

Điều trị rối loạn tiêu hóa 

Rối loạn tiêu hóa có rất nhiều các cấp độ từ nhẹ đến nặng, từ cấp tính đến mạn tính, từ các rối loạn có khả năng giải quyết được đến những trường hợp cần phải dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Nếu không điều trị đúng cách thì bệnh không những không khỏi mà có thể gây những biến chứng nguy hiểm trên đường tiêu hóa. Thường sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân cũng như mức độ để bác sĩ chỉ định điều trị. Dưới đây là một số biện pháp được sử dụng để điều trị rối loạn tiêu hóa: 

Y học hiện đại trong điều trị rối loạn tiêu hóa

• Trường hợp nhiễm vi khuẩn hoặc ký sinh trùng: có thể sử dụng kháng sinh để điều trị. Chú ý nên sử dụng theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ, tránh lạm dụng. 
• Ợ nóng: sử dụng các thuốc kháng acid. 
• Sử dụng thuốc giảm đau: trong trường hợp đau bụng 
• Thuốc chống nôn, tiêu chảy: sử dụng trong trường hợp buồn nôn, nôn, rối loạn tiêu hóa. 
• Phẫu thuật: một số trường hợp cấp tính hoặc bị bệnh mạn tính mà với các biện pháp điều trị khác không có hiệu quả hoặc hiệu quả rất chậm có thể phải cần đến sự can thiệp của phẫu thuật: như viêm ruột thừa, xuất huyết tiêu hóa, bất thường trong cấu trúc đường tiêu hóa. 
• Điều trị nội soi: được sử dụng khi bị xuất huyết tiêu hóa, trào ngược… 

Đông y trong điều trị rối loạn tiêu hóa 

Theo Đông y, rối loạn tiêu hóa là do can tạng hư tổn, do tác nhân thực tích, thấp nhiệt, hàn thấp gây nên. Để điều trị, Đông y sử dụng nhiều vị thuốc khác nhau, điều trị nhằm đảo bảo nguyên tắc: 

• Tái lập lại sự cân bằng của hệ bài tiết dịch tiêu hóa 
• Điều hòa nhu động, chống tình trạng co thắt ở ống tiêu hóa 
• Tiêu diệt vi khuẩn, khí sinh trùng gây bệnh 

Có rất nhiều sản phẩm đông y nhưng người bệnh cần lựa chọn những thuốc đã được bộ y tế chứng nhận là thuốc chữa bệnh thì việc sử dụng sẽ đạt hiệu quả tốt và an toàn. Điển hình là thuốc Phong tê thấp Bà Giằng, đây là loại thuốc đông y gia truyền rất nổi tiếng và đã được nhiều người bệnh tin dùng.

Khi bị  rối loạn tiêu hóa cần lưu ý những gì?

Chế độ ăn uống hợp lý là vô cùng quan trọng trong phòng ngừa Rối loạn tiêu hoá.

• Cần xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp, mọi người nên ăn uống điều độ, không nên ăn quá nhiều bữa, quá no. Hạn chế ăn thịt, tăng cường ăn cá, bổ sung nhiều rau xanh, củ quả,… Tránh lạm dụng rượu, bia,… Không nên ăn thức ăn đã để nhiều giờ hoặc để qua đêm mà không được bảo quản cẩn thận, hạn chế ăn, ăn rau sống, thức ăn chế biến sẵn ngoài đường phố,… Cần tránh xa các loại thức ăn chưa nấu chín (tiết canh, gỏi).
• Các bà nội trợ nên lựa chọn thực phẩm còn tươi mới, có màu sắc tự nhiên, không nên mua các loại thực phẩm có màu sắc quá khác biệt (rau quá xanh, thịt quá thẫm màu,…) và nên mua thực phẩm ở các cơ sở cung cấp có uy tín.
• Thường xuyên tập luyện thể dục, nâng cao sức khoẻ, đồng thời hình thành thói quen sinh hoạt đúng giờ, tránh thức khuya căng thẳng kết hợp với sử dụng thuốc và xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, tình trạng rối loạn tiêu hoá sẽ được ngăn ngừa, hạn chế được sự tái phát.

Phòng rối loạn tiêu hóa

• Nên duy trì cân nặng một cách hợp lý: béo phì làm tăng khả năng mắc một số rối loạn tiêu hóa nhất định như sỏi mật, ung thư ruột kết… Nên duy trì cân nặng là một trong các biện pháp phòng bệnh tốt và khá hiệu quả.
• Nên lựa chọn cho mình một chế độ ăn lành mạnh: nên ăn thực phẩm có nhiều chất xơ, chất xơ có thể ngăn ngừa táo bón, cải thiện hoạt động của hệ thống tiêu hóa.
• Uống đủ nước góp phần hạn chế, ngăn ngừa táo bón và một số bệnh lý về đường tiêu hóa.
• Giảm thiểu căng thẳng và stress: căng thẳng và stress có mối liên quan đến một số bệnh lý về đường ruột và tiêu hóa, do đó hạn chế được các biểu hiện này chắc chắn có thể ngăn ngừa hoặc giảm bớt một số rối loạn tiêu hóa như viêm ruột, trào ngược dạ dày, bệnh loét dạ dày tá tràng…
• Thay đổi lối sống: tạo cho bản thân một lối sống lành mạnh như hạn chế hút thuốc, tập thể dục thường xuyên cũng có thể nâng cao sức đề kháng, giúp giảm căng thẳng.

Độc giả truy cập vào đây để đăng ký nhận lời khuyên và tư vấn hàng tuần của bác sĩ tiêu hóa.